ویژگی های مدرسه برتر

 

مدرسه مطلوب آرمانی است که  تمام عوامل اجرایی و آموزشی هر مدرسه جهت دست یافتن به آن برنامه ریزی و فعالیت می کنند.اما مدرسه مطلوب یا موفق چه مدرسه ای است ؟ ویژگیها ومشخصات آن چیست ؟ چگونه می توان مدرسه ای را به مدرسه مطلوب تبدیل کرد؟  

از دیدگاه افراد گوناگون هم چون صاحب نظران تعلیم و تربیت ،مدیران مدارس ، معلمان ،دانش آموزان ویژگیهای مدارس مطلوب متفاوت است ،تغییرات سریع و پرشتابی که در حوزه های مختلف نظام آموزشی روی می دهد نیز باعث می گردد مشخصات مدرسه مطلوب در طول زمان کامل تر گردد.

 

طبق دیدگاه سنتی که متاسفانه در حال حاضر نیز نظام آموزشی راتحت تاثیر خود قرار می دهد مدرسه ی مطلوب ، مدرسه ای است که دارای بالاترین درجه ی پیشرفت تحصیلی یا بالاترین آمار قبولی در دانشگاه ها، مراکز عالی یا سایر موسسات باشد ،البته دیدگاه نوین وجدید به مدرسه ی مطلوب در صدد نفی یا بی اثر خواندن موارد فوق نمی باشد،لیکن تنها این ویژگی ها نمی تواند مدرسه ای را به مدرسه ی مطلوب و موفق تبدیل کند.

مدرسه ی مطلوب باید ویژگی ها و مشخصه های دیگری هم داشته باشد.مثلا دانش آموزان با علاقمندی وارد آن شوند و برای خروج از آن دقیقه شماری نکنند، مدرسه ای که روابط میان کادر مدرسه با اولیا یک رابطه کار آمد است ،کارکنان مدرسه از جمله مدیر و معلمان ، نیروهای حرفه ای و توانمندی باشند....

مورادفوق وبسیاری از مواردی که  به آن اشاره نشده از ویژگی ها و مشخصاتی است که در مورد مدرسه مطلوب عنوان می شود ،برای به وجود آمدن مدرسه مطلوب باید به تمام جوانب و ابعاد تاثیرگذار بر مدرسه توجه کرد.به طور کلی می توان مشخصات یک مدرسه مطلوب و موفق را در تقسیم بندی زیر جستجو کرد:

الف} ساختار فیزیکی

ب}مدیریت مدرسه

ج} نیروهای انسانی (کارکنان) مدرسه

د}برنامه ها وفعالیت های مدرسه

هـ}برقراری ارتباطات موثر و کارآمد با سایر مدارس ،موسسات و ...

الف} ساختار فیزیکی مدرسه

مسئله و بعدی است که هر ناظری را در وهله اول تحت تاثیر خودقرارمی دهد.البته منظور از این ویژگی تازه ساخت بودن مدرسه نیست بلکه رعایت موارد و استانداردهای موجود درباره کلاسها ،راه روها،پلکان ها ،تخته سیاه ها و ... است.

داشتن امکانات لازم مانند تلفن،آب ،برق ،وسایل  گرم کننده و سرد کننده ، سرویس های بهداشتی  ،فضای ورزشی ،سکوهای استراحت و اجرای برنامه های مدرسه و... تمیزی فضای مدرسه ، داشتن امکانات لازم برای مطالعه ،آزمایشگاه ،فضای سبز و ... می تواند از شاخص ها و معیاره هایی باشد که بتوان با آن ها به ارزیابی یک مدرسه از لحاظ مطلوبیت  در زمینه ی ساختار فیزیکی پرداخت.

ب} مدیریت مدرسه

به دلیل اهمیتش در هدایت ورهبری مدرسه ،به صورت مجزا از سایر منابع مدرسه مورد مطالعه قرار می گیرد.جهت ایجاد مدرسه ی مطلوب به مدیری توانمند، خلاق و علاقمند نیاز داریم.مدیری که توانایی استفاده از دانسته های خود جهت برنامه ریزی،هماهنگی و نظارت و کنترل بر امور را داشته باشد و به عبارت دیگر هم آشنا به اصول و قوانین مدیریت باشد وهم از روابط انسانی بالایی برخوردار باشد.

البته عده ای معتقدند ،مدیری که تجربه تدریس را داشته باشدجهت هدایت مدرسه به سوی موفقیت کارآمدتراست .بنابراین مدیر مدرسه می تواند مشخصه مهمی جهت دستیابی به مدرسه مطلوب باشد.

ج}نیروهای انسانی (کارکنان) مدرسه

متشکل از معلم ،هنرآموز،سرپرست بخش ، سرپرست کارگاه ، معاون ،دفتردار ،مربی پرورشی ،مربی بهداشت ،متصدی آزمایشگاه ،مربی ورزش ،مستخدم وسرایدارو. . .  همگی در تحقق آرمان داشتن مدرسه مطلوب نقش موثر و بسزایی را دارند.درایجاد مدرسه موفق باید تمامی کارکنان کارآمد باشند:یعنی وظایف و کارهای خود را خوب و درست انجام دهند.

هریک از کارکنان مدرسه جهت ایفای موثر نقش خود در مدرسه مطلوب باید آموزش ببینند و دانش و مهارت لازم را در زمینه ی شغلی خود داشته باشندومنطبق با شرح وظایف خودفعالیت نمایند.در مدرسه مطلوب انتظار است تا با افرادحرفه ای روبرو شد.نقش نیروی انسانی بر روی دانش آموزان و روند اجرای فعالیت های آموزشی و پرورشی انکارناپذیر استو به همیتن لحاظ این بعد از ابعاد مدرسه مطلوب دارای اهمیت فراوان است.

د} برنامه مدرسه وفعالیت های مدرسه

در واقع نقشه ای است که هدایت و فعالیت های مدرسه را برعهده دارد.برنامه در یک مدرسه مطلوب باید بادر نظر گرفتن نیازها و خواسته های دانش آموزان ،اولیا و جامعه طراحی شود.البته این بدان معنا نیست که اهداف آموزش وپرورش در مقاطع گوناگون تحصیلی نادیده گرفته شود، بلکه منطبق کردن اهداف آموزش وپرورش با تغییرات منیازهای جانعه به کارآمدی آنها می افزاید.

فعالیتهای آموزشی و پرورشی نیز باید باتوجه به ویژگی ها و شرایط جسمانی و روانی دانش آموزان هر دوره ی تحصیلی طراحی گردد.

هـ}برقراری ارتباط موثر و کار آمد

مدرسه به مثابه جزیره ای نیست که به واسطه قرار گرفتن در میان اقیانوس امکان برقرای ارتباط باسایر موسسات ،نهادها ،افراد و ... را نداشته باشد.

مدرسه ای که خود راتافته ی جدا بافته از جامعه تلقی کندباداشتن بهترین برنامه هانیز محکوم به فناست.مدرسه مطلوب در سایه بهره گیری از تجارب مدارس دیگر،استفاده از امکانات فرهنگی ،مالی و... سایر نهادها ،ارتباط صحیح و کارآمد باخانواده  دانش آموزان به وجود خواهدآمد.البته دستیابی به تمام ویژگی های یاد شده نمی تواندکاری سهل و آسان باشد چراکه علاوه بر موانع مالی وجود سیستم متمرکز آموزشی نیز از موانع عمده جهت تحقق مدرسه مطلوب می باشد.لیکن با شرایط و امکانات موجود نیز می توان فاصله مدارس را تا مدرسه مطلوب کم نمود.

اقداماتی چون :

Ø             تعمیرات لازم و به موقع و تجهیز مدرسه به امکانات ضروری

Ø             انتخاب مدیران توانمند و متعهد

Ø             گذراندن دوره های لازم وکسب مهارت های اساسی توسط مدیران

Ø             تهیه شرح وظایف هریک از کارکنان مدرسه

Ø             برپایی جلسات و شوراها ی موثر و کارآمد ومقید بودن به انجام بودن به انجام مصوبات آن

Ø             تنظیم برنامه های کوتاه مدت و طراحی برنامه های عملیاتی برای هرسال تحصیلی

Ø             مشارکت کارکنان ،اولیاء و دانش آموزان در تهیه برنامه ها و فعالیت ها

Ø             استفاده از مشارکت و تخصص اولیای دانش- آموزان در اجرای فعالیت های طراحی شده

Ø             ارایه به موقع و مناسب گزارش فعالیت های آموزشی ،پرورشی مدرسه به کارکنان ،اولیای مدرسه و دانش آموزان

      ...لازم به ذکر است راهکارهای پیشنهاد شده از جمله اقداماتی است که در بسیاری از مدارس به اجرا گذاره می شود.اما گاهی اوقات مسایل و مشکلاتی باعث می شود تا اقدامات یادشده تنها به صورت یک تکلیف اداری اجرا گردد ودرصورت عدم قیداداری اجرای آن به فراموشی سپرده می شود.